نشانه‌های کلی مزاج ذاتی بدن چیست؟
تشخیص مزاج ذاتی بر اساس علایم و نشانه‌های بالینی (که در ذیل به آن اشاره خواهد شد)؛ مستلزم معاینه صحیح، دقت نظر و تفسیر صحیح توسط پزشک متخصص طب ایرانی می‌باشد؛ و این در حالیست که بدون توجه به ظرافت‌های تشخیص مزاج توسط مدعیان ناآگاه، شاهد تشخیص‌های ضد و نقیض و بالتبع تجویزهای غلط هستیم.
ذکر این نکات جهت آشنایی و تفکّر بیشتر شما در مقوله مزاج ذاتی است، تا در هنگام ویزیت متخصص آمادگی بیشتری داشته باشید و بتوانید کمک مضاعفی برای تشخیص صحیح مزاج خود انجام دهید.
این موارد عبارتند از:
۱.کیفیت بدن در لمس که توسط معاینه‌کننده درک می‌شود: دما، قوام.
شخص معاینه کننده باید مزاج معتدل داشته یا درک درستی از دما و قوام در لمس داشته باشد.و نقاط مختلف بدن را برآورد کند.
۲.هیکل و اندازه کلی بدن: لاغر، درشت و عضلانی، درشت با غلبه توده چربی
۳.مو: اعم از تراکم مو، ضخامت، سرعت رشد، رنگ مو
۴.رنگ بدن: در زمانی‌که تحت تاثیر عوامل مداخله‌گر مثلا بیماری‌ها، هوای محیط،... نباشد.
۵.خواب و بیداری: مدّت خواب هر فرد، احساس نشاط یا کسالت بعد از خواب و ...
۶.چگونگی افعال صادره از بدن: سرعت انجام کارها (شتاب‌زدگی) یا کندی، عجول بودن، ثبات رأی،...
۷.ویژگی مواد دفعی از بدن: شامل بزاق، ترشحات بینی و حلق، ادرار، مدفوع، عرق، ترشحات اعضای جنسی
۸.بزرگی و کوچکی اعضاء: قفسه سینه، اندام‌ها، مفاصل، عروق، معاینه و بررسی نبض
۹. میزان تأثیر پذیری فرد از غذا، شیوه زندگی و محیط پیرامون (واکنش نسبت به حرارت، برودت، رطوبت، خشکی)
۱۰. ویژگی‌های روحی-روانی و رفتاری غالب در هر فرد
لازم به ذکر است که این موارد از درجه اهمّیّت متفاوتی برخوردار هستند.
مزاج‌شناسی مبحث مفصّل و چالش‌برانگیزی در طب ایرانی می‌باشد، و توضیحاتی که برای هر مورد بیان شده تنها مصادیقی از پارامترهای موردبررسی هستند.
در حال حاضر در دانشکده‌های طب ایرانی، پژوهش‌های متعددی جهت استانداردسازی روند شناسایی مزاج در حال انجام است.

برگرفته از:
مروری بر کلیات طب سنتی ایران – دکتر ناصری و همکاران
مکتب طب ایرانی؛ آموزه‌های بالینی – استاد محمد عبادیانی


📝دکتر فاطمه هادیان – رزیدنت طب سنتی ایران دانشگاه علوم پزشکی تبریز📝

مطالب بیشتر در:       https://telegram.me/persianmedicine